Masło shea: Właściwości, zastosowanie i korzyści dla skóry i włosów

Co to jest masło shea?

Zastanawiasz się, czym dokładnie jest masło shea? To naturalny tłuszcz roślinny. Pozyskuje się go z nasion drzewa masłosza Parka. Drzewo to nosi łacińską nazwę Vitellaria paradoxa, dawniej Butyrospermum Parkii. Masło shea znane jest również pod nazwą masło karité.

Drzewa masłosza rosną dziko w Afryce. Spotkasz je głównie w regionach Zachodniej i Centralnej Afryki. Tereny te obejmują suchą sawannę, od Senegalu po Ugandę. Drzewa te są długowieczne, mogą żyć nawet kilkaset lat. Owocować zaczynają jednak dopiero po 20-40 latach.

Jak wygląda masło shea? Surowe, nierafinowane masło ma postać stałą. Przypomina twarde bryłki masła. Jego kolor może się różnić. Bywa białawe, beżowe, jasnożółte, a nawet lekko zielonkawe lub pomarańczowe. Konsystencja jest twarda w temperaturze pokojowej. Topi się jednak pod wpływem ciepła skóry. Rdzenna ludność Afryki używa masła karité od wieków. Stosuje je zarówno w kuchni, jak i do celów pielęgnacyjnych oraz leczniczych. Pierwsze wzmianki o jego użyciu pochodzą co najmniej z XIV wieku.

Jakie właściwości ma masło shea?

Masło shea zawdzięcza swoje działanie bogatemu składowi. Składa się głównie z tłuszczów. Stanowią one ponad 50% jego masy, a niektóre źródła podają nawet 60%. W nasionach zawartość tłuszczu sięga 90%. Są to zarówno nasycone, jak i nienasycone kwasy tłuszczowe.

Kluczowe składniki masła shea to:

• Kwasy tłuszczowe: Głównie kwas oleinowy (jednonienasycony) i stearynowy (nasycony). Zawiera też kwas linolowy (omega-6) i palmitynowy.
• Witaminy: Jest bogate w witaminę E (tokoferol), znaną jako witamina młodości. Zawiera również witaminę A, która wspiera regenerację skóry. Obecna jest także witamina F, czyli mieszanina niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
• Fitosterole: Wykazują działanie przeciwzapalne i wzmacniają barierę naskórkową.
• Alantoina: Znana z właściwości łagodzących i regenerujących.
• Polifenole i katechiny: Działają antyoksydacyjnie i antybakteryjnie.
• Pochodne kwasu cynamonowego: Stanowią naturalny filtr chroniący przed promieniowaniem UV.

Procentowy udział głównych grup składników w maśle shea (dane szacunkowe)

Masło shea ma stałą konsystencję. Staje się płynne w temperaturze około 28-35 stopni Celsjusza. Łatwo rozpuszcza się pod wpływem ciepła dłoni. Dzięki temu dobrze się rozprowadza. Naturalny filtr UV w maśle shea szacuje się na poziomie SPF 4-6. Pamiętaj jednak, że nie zastąpi to profesjonalnych filtrów przeciwsłonecznych.

Rodzaje masła shea: Rafinowane czy nierafinowane?

Na rynku dostępne są dwa główne rodzaje masła shea. Różnią się one procesem produkcji i właściwościami. Wyróżniamy masło nierafinowane oraz rafinowane.

Masło shea nierafinowane jest tłoczone na zimno lub pozyskiwane tradycyjnymi metodami. Nie poddaje się go oczyszczaniu chemicznemu ani wysokiej temperaturze. Dzięki temu zachowuje pełnię swoich naturalnych składników odżywczych. Ma charakterystyczny, orzechowo-dymny zapach. Jego kolor jest zazwyczaj beżowy lub żółtawy. Może zawierać drobne naturalne zanieczyszczenia. Uważane jest za najcenniejsze pod względem pielęgnacyjnym.

Masło shea rafinowane przechodzi proces oczyszczania. Stosuje się wysoką temperaturę i czasem środki chemiczne. Proces ten usuwa naturalny zapach i kolor. Masło staje się białe i praktycznie bezzapachowe. Niestety, rafinacja pozbawia masło części cennych witamin i innych składników aktywnych. Ma jednak dłuższą trwałość i jest bardziej stabilne.

Które masło shea wybrać? Oto porównanie:

Cecha	Masło Shea Nierafinowane	Masło Shea Rafinowane
Proces produkcji	Tłoczenie na zimno, tradycyjny	Oczyszczanie chemiczne, wysoka temperatura
Kolor	Beżowy, żółtawy, zielonkawy	Biały
Zapach	Charakterystyczny, orzechowy	Bezzapachowe lub neutralny
Składniki odżywcze	Bogate w witaminy, kwasy tłuszczowe	Zubożone
Właściwości	Silnie nawilżające, regenerujące, przeciwzapalne	Głównie nawilżające
Trwałość	Krótsza (ok. 1-2 lata)	Dłuższa

Wybór zależy od Twoich potrzeb. Jeśli szukasz maksymalnych korzyści pielęgnacyjnych, wybierz masło nierafinowane. Jeśli przeszkadza Ci naturalny zapach lub potrzebujesz produktu o dłuższej trwałości, lepsze może być masło rafinowane.

Jak masło shea działa na skórę?

Masło shea ma niezwykle korzystny wpływ na skórę. Jego działanie jest wszechstronne. Przede wszystkim doskonale nawilża. Tworzy na powierzchni skóry delikatną warstwę ochronną. Zapobiega ona nadmiernej utracie wody z naskórka (TEWL). Badania pokazują, że regularne stosowanie może zwiększyć nawilżenie skóry o 33,3% w ciągu czterech tygodni. Redukcja TEWL może wynieść nawet 17%.

Masło shea wspomaga regenerację skóry. Dzięki witaminom A i E oraz alantoinie przyspiesza gojenie drobnych ran i podrażnień. Łagodzi objawy suchości i łuszczenia. Zmniejszenie łuszczenia naskórka może sięgnąć 58%. Wykazuje również działanie przeciwzapalne. Dlatego jest pomocne przy problemach skórnych, takich jak egzema czy łuszczyca.

masło shea ma zbawienny wpływ na naszą skórę.

Obecność antyoksydantów, zwłaszcza witaminy E, pomaga zwalczać wolne rodniki. Opóźnia to procesy starzenia się skóry. Masło shea poprawia elastyczność i jędrność skóry. Chroni ją także przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Zalicza się do nich mróz, wiatr czy suche powietrze. Niska ochrona UV (SPF 4-6) stanowi dodatkowy atut, choć nie zastępuje filtrów przeciwsłonecznych.

Zastosowanie masła shea w pielęgnacji

Wszechstronność masła shea sprawia, że znajduje ono szerokie zastosowanie w kosmetyce. Możesz używać go w czystej postaci. Jest też częstym składnikiem gotowych produktów pielęgnacyjnych. Regularne stosowanie poprawia kondycję skóry i włosów.

Masło shea na twarz i pod oczy

Masło shea doskonale sprawdza się w pielęgnacji twarzy. Szczególnie polecane jest dla cery suchej, dojrzałej i wrażliwej. Możesz stosować je jako bogaty krem na noc. Świetnie nawilża i odżywia skórę podczas snu. Działa również przeciwzmarszczkowo dzięki witaminom A i E.

Delikatna skóra pod oczami również skorzysta z jego właściwości. Masło shea łagodzi podrażnienia i zmniejsza widoczność drobnych zmarszczek. Warto jednak pamiętać o jego bogatej konsystencji. Osoby z cerą tłustą lub skłonną do trądziku powinny zachować ostrożność. Chociaż masło shea ma niski wskaźnik komedogenności (0), u niektórych może powodować zapychanie porów przy stosowaniu w czystej postaci. W takich przypadkach lepiej wybierać gotowe kremy lub serum z dodatkiem masła shea.

Masło shea na włosy

Twoje włosy są suche, zniszczone lub matowe? Masło shea może okazać się ratunkiem. Działa jak naturalna odżywka. Nawilża włosy, wygładza je i dodaje blasku. Chroni końcówki przed rozdwajaniem.

Jak stosować masło shea na włosy? Popularną metodą jest olejowanie. Niewielką ilość rozgrzanego masła nałóż na suche lub lekko wilgotne włosy. Możesz aplikować je na całej długości lub tylko na końcówki. Pozostaw na co najmniej 30 minut, a najlepiej na kilka godzin lub całą noc. Następnie umyj włosy delikatnym szamponem. Masło shea jest szczególnie polecane po zabiegach fryzjerskich oraz latem i zimą, gdy włosy narażone są na uszkodzenia.

Masło shea do ciała

Masło shea to doskonały balsam do ciała. Intensywnie nawilża i natłuszcza skórę. Regeneruje ją i poprawia elastyczność. Jest idealne do pielęgnacji suchych partii ciała. Smaruj nim łokcie, kolana, pięty i dłonie.

Regularny masaż z użyciem masła shea może pomóc w walce z cellulitem. Ujędrnia skórę i poprawia jej wygląd. Kobiety w ciąży często stosują je, aby zapobiegać rozstępom. Masło shea uelastycznia skórę i zmniejsza ryzyko ich powstawania. Możesz dodawać je również do kąpieli. Wystarczy rozpuścić niewielką ilość w ciepłej wodzie.

Masło shea jako naturalny produkt roślinny, który regeneruje, natłuszcza i ujędrnia skórę, będzie dobrym i co najważniejsze nieszkodliwym wyborem dla kobiet w ciąży.

Masło shea na usta i paznokcie

Spierzchnięte usta potrzebują ochrony i nawilżenia. Masło shea tworzy na nich delikatną warstwę ochronną. Chroni przed zimnem, wiatrem i słońcem. Możesz stosować je jako naturalny balsam do ust.

Masło shea wzmacnia również paznokcie. Wcieraj je regularnie w płytkę paznokcia i skórki. Staną się one bardziej elastyczne i mniej podatne na łamanie. Skórki będą nawilżone i zadbane. Możesz przygotować prosty peeling do ust. Wystarczy zmieszać rozpuszczone masło shea z odrobiną cukru.

Jak stosować masło shea w praktyce?

Stosowanie czystego masła shea jest proste. Pamiętaj, że ma ono twardą konsystencję w temperaturze pokojowej. Przed aplikacją należy je lekko rozgrzać. Najlepiej nabrać niewielką ilość na dłonie. Ciepło skóry sprawi, że masło stanie się miękkie i łatwe do rozprowadzenia.

Możesz też rozpuścić je w kąpieli wodnej. Uważaj jednak, aby go nie przegrzać. Wysoka temperatura może zniszczyć cenne składniki. Masło shea świetnie łączy się z innymi naturalnymi olejami. Możesz mieszać je na przykład z:

• Olejkiem arganowym
• Olejkiem ze słodkich migdałów
• Olejem kokosowym
• Oliwą z oliwek

Dodatek olejków eterycznych wzbogaci masło o dodatkowe właściwości i zapach. Możesz tworzyć własne kompozycje. Na przykład, mieszanka masła shea z olejkiem lawendowym zadziała relaksująco. Z olejkiem z drzewa herbacianego będzie miała silniejsze działanie antybakteryjne. Pamiętaj, aby zawsze dodawać olejki eteryczne do lekko przestudzonego masła.

Czy masło shea jest bezpieczne?

Masło shea jest uważane za bardzo bezpieczny składnik kosmetyczny. Jest hipoalergiczne. Oznacza to, że rzadko wywołuje reakcje alergiczne. Dlatego jest polecane nawet dla osób z bardzo wrażliwą skórą.

Czy można stosować masło shea w ciąży i u dzieci? Tak, jest ono w pełni bezpieczne dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Można je również stosować do pielęgnacji delikatnej skóry niemowląt i dzieci. Pomaga łagodzić odparzenia pieluszkowe i nawilżać suchą skórę maluchów.

Mimo ogólnego bezpieczeństwa, istnieje niewielkie ryzyko alergii. Dotyczy to głównie osób uczulonych na orzechy. Chociaż alergia na masło shea jest rzadka, warto zachować ostrożność. Osoby z alergią na lateks również powinny uważać, ponieważ mogą wystąpić reakcje krzyżowe. Zawsze przed pierwszym użyciem wykonaj test na małym fragmencie skóry. Nałóż niewielką ilość masła na przedramię i obserwuj reakcję przez 24 godziny.

Masło shea: Ekologia i społeczeństwo

Produkcja masła shea ma duże znaczenie społeczne i ekonomiczne. Zwłaszcza dla kobiet w Afryce Zachodniej. Tradycyjny proces pozyskiwania masła jest pracochłonny. Angażuje miliony afrykańskich kobiet. Dla wielu z nich jest to podstawowe źródło dochodu.

Orzechy shea zbierane są z dziko rosnących drzew. Drzewo masłosza jest niezwykle cenne dla lokalnych społeczności. Nazywane bywa „drzewem życia” lub „świętym drzewem”. Jego ochrona jest ważna dla zachowania bioróżnorodności i lokalnej gospodarki.

Wybierając masło shea, warto zwrócić uwagę na jego pochodzenie. Poszukaj produktów z certyfikatami Fair Trade (Sprawiedliwy Handel) lub ECOCERT. Gwarantują one, że masło zostało wyprodukowane w sposób zrównoważony. Oznacza to poszanowanie środowiska i zapewnienie godziwych warunków pracy dla kobiet zbierających orzechy.

Każdy człowiek potrzebuje kontaktu z naturą, bez niej przestaje być człowiekiem.

Wspieranie etycznej produkcji masła shea pomaga chronić środowisko. Przyczynia się również do poprawy warunków życia lokalnych społeczności w Afryce.

Masło shea w kuchni – czy można je jeść?

Choć w Europie znamy masło shea głównie jako kosmetyk, w Afryce ma ono również zastosowanie kulinarne. Jest tradycyjnym tłuszczem spożywczym w wielu regionach. Używa się go do smażenia i jako składnik potraw.

Czy masło shea dostępne w sklepach kosmetycznych nadaje się do jedzenia? Zazwyczaj nie. Masło przeznaczone do pielęgnacji może nie spełniać norm spożywczych. Może zawierać dodatki niedozwolone w żywności. Należy spożywać wyłącznie masło shea wyraźnie oznaczone jako produkt spożywczy.

Niektóre badania sugerują, że spożywanie masła shea może wpływać na trawienie białek. Jednak tradycyjnie jest ono cenionym składnikiem diety w Afryce. Jeśli chcesz spróbować masła shea w kuchni, szukaj produktów przeznaczonych do celów kulinarnych.

Gdzie kupić i jak wybrać dobre masło shea?

Wysokiej jakości masło shea znajdziesz w różnych miejscach. Dostępne jest w sklepach z kosmetykami naturalnymi. Można je kupić w aptekach oraz w sklepach internetowych specjalizujących się w surowcach kosmetycznych.

Jak wybrać najlepszy produkt? Zwróć uwagę na kilka kwestii:

• Rodzaj: Najwięcej wartości odżywczych ma masło nierafinowane, tłoczone na zimno.
• Skład: Najlepiej wybierać 100% czyste masło shea (INCI: Butyrospermum Parkii Butter) bez zbędnych dodatków.
• Pochodzenie: Za najlepsze uchodzi masło shea pochodzące z krajów takich jak Ghana, Burkina Faso czy Mali.
• Certyfikaty: Szukaj oznaczeń ECOCERT, COSMOS, Fair Trade. Gwarantują one jakość i etyczną produkcję.
• Opakowanie: Powinno chronić masło przed światłem i powietrzem, np. słoik z ciemnego szkła.

Cena masła shea może się różnić w zależności od rodzaju, jakości i pochodzenia. Nierafinowane, certyfikowane masło jest zazwyczaj droższe. Warto jednak zainwestować w produkt wysokiej jakości.

Masło shea – najczęściej zadawane pytania